Khi tôi nói sẽ đi Yok Don, mấy người bạn ngó ra hỏi: “Là nước nào vậy?”. Té ra, Yok Don là vườn quốc gia lớn thứ nhì cả nước (sau Phong Nha – Kẻ Bàng), ở Buôn Đôn (Đắk Lắk), nơi sở hữu rừng khộp gần như duy nhất ở Việt Nam.
Đường lên Yok Don – Ảnh: THỦY PHẠM
Yok Don có khu vực nằm trong vành đai biên giới giữa Việt Nam và Campuchia nên việc qua lại bị hạn chế. Chỉ có một lựa chọn duy nhất là tới Buôn Đôn theo ngả Buôn Mê. Chúng tôi lái xe theo cung đường nhiều cảm hứng, rong ruổi hàng chục cây số giữa rừng thanh vắng, dưới những tán cây lồ ô xanh mát. Thích thì có thể dừng xe bên đường, xếp ghế, pha một tách cà phê với dụng cụ mang theo.
Đến nơi, cả nhóm được Trung tâm du lịch vườn, từ anh giám đốc “soái ca” đến anh bếp trưởng tiếp đãi ân cần. Mâm cơm tối có món canh kiến vàng nấu cá lăng và rau rừng.
Nhóm trekking Việt đầu tiên
Cùng lội suối băng rừng – Ảnh: THỦY PHẠM
15 cây số đi bộ xuyên rừng, cơm nắm muối vừng bên bờ suối, tự tay cắm lều trại, vô rừng kiếm củi, làm bếp và tự nướng cơm lam, nướng cá, nướng thịt cho bữa tối. Chúng tôi đã có một ngày bận rộn, thử thách ra trò song là một thử thách tuyệt vời với nhiều cảm xúc.
Đã từng đi bộ trong rừng Hoàng Liên (cung chinh phục đỉnh Phanxipan thời chưa có cáp treo), trong rừng Cúc Phương, rừng Bạch Mã, rừng Nam Cát Tiên, rừng Cà Mau, nhưng trekking trong rừng Yok Don mang lại cho chúng tôi một cảm giác hoàn toàn khác. Không giống các khu rừng nhiệt đới, rừng thường xanh, rừng rậm, hay rừng ngập mặn, Yok Don là rừng khộp duy nhất còn lại ở Việt Nam, có mùa xanh và mùa thay lá như rừng ôn đới.
Chữ “khộp” được đọc từ tiếng Lào, còn có nghĩa là “khổ, nghèo”, rừng khộp còn có nghĩa là rừng nghèo, do điều kiện chất đất không dồi dào dinh dưỡng nên cây không lớn, tán không rậm và mùa khô thì cây trút lá để giảm thiểu tiêu hao năng lượng.
Cũng vì thế mà thời điểm tháng 12 tới tháng 2 hàng năm là mùa cả khu rừng vàng rực, rồi từng lớp lá khô phủ xuống mặt đất như những chiếc bánh tráng vàng và nâu rộm. Khoảng tháng 5, khi mùa mưa bắt đầu, thì ở đây sẽ phủ một màu xanh lộng lẫy…
Đi bộ qua trảng cỏ ngút ngàn – Ảnh: THỦY PHẠM
15 cây số xuyên (một khoảnh) rừng của chúng tôi không chỉ là đi bộ mà còn là những giờ học thực tế thú vị về thiên nhiên, về đa dạng hóa sinh học và cả về cách đi trong rừng an toàn với Hiến – một “người thầy” trẻ măng thế hệ 8X.
Sinh ra và lớn lên ở Tây Nguyên, Hiến từng theo khóa học quốc tế về rừng và động vật hoang dã, từng làm quản lý nhà hàng và khách sạn, nhưng rồi bỏ tất để trở lại với rừng, vì không thể xa nó.
Hết một ngày đi xuyên rừng cùng chúng tôi, Hiến bảo rằng trung tâm du lịch vườn quốc gia Yok Don đã hoạt động 26 năm rồi, bản thân anh cũng đã làm ở đây hơn chục năm, nhưng chúng tôi là nhóm người Việt Nam đầu tiên trải nghiệm rừng kiểu này, kiểu chỉ có du khách Tây lựa chọn.
Đa số khách Việt Nam ngồi xe hơi, ngồi thuyền hoặc cưỡi voi vào thẳng nơi cắm trại, đốt lửa liên hoan và hát hò là chính. Mà cung đường 15km của chúng tôi hôm ấy thì mới chỉ là “muỗi” trong cánh rừng gần 1.200km còn biết bao điều chưa được biết tới này.
Buổi tối ở rừng, với đống lửa được nhóm bằng củi tự kiếm, với cơm lam tự nhồi ống tre và nướng bếp lửa, món cá rô bơi nước mắm nướng y, thịt heo cuốn lá rừng, uống bằng ly tự đẽo từ ống tre…- chúng tôi thưởng thức bữa ăn hoàn toàn không có thịt thú rừng mà vẫn đậm hương vị của đại ngàn.
Chúng tôi thu gom tất cả trước khi rời rừng vào sáng hôm sau. Thứ duy nhất có thể để lại chỉ là… những dấu chân.
Lời tạm biệt dòng Serepok
Cây đa cổ thụ bến sông Serepok – Ảnh: THỦY PHẠM
Chúng tôi ra khỏi rừng Yok Don theo dòng Serepok, con sông lớn nhất chảy qua địa phận Đắk Lắk, vẫn còn giữ được vẻ hoang sơ và hùng vĩ bất ngờ.
Nhiều bãi đá giữa dòng là những cái bẫy nguy hiểm cho những tay lái (thuyền) non kinh nghiệm, lại cũng là bãi đáp của những con cò, con giang thấy động vội vàng sải cánh là là trên mặt sóng, là bãi tắm của những chú trâu, và có thể cả voi.
Yok Don vẫn còn một lượng voi rừng tự nhiên khoảng hơn 70 con.
Ngoài voi tự nhiên, vườn cũng có một số voi thuần dưỡng để làm du lịch. Nhưng “có lẽ sẽ bỏ dịch vụ cho khách cưỡi voi”, Hiến bảo. Anh có một vài kế hoạch mới sau chuyến đi này, trước mắt là xây dựng một trang mạng xã hội cho Yok Don (hiện chưa có), để chia sẻ nhiều hơn và chính xác hơn những thông tin về rừng, để nhiều người không còn viết sai tên Yok Don nữa.
Chia tay Yok Don từ bến thuyền Serepok, lái xe trở về quốc lộ cũ nhưng trong chúng tôi có nhiều thứ đang rất mới: những trải nghiệm rừng, những hiểu biết đầu tiên về Yok Don, hy vọng về chàng trai trẻ yêu và gắn bó với rừng…
