Dinh Bảo Đại Đà Lạt hay còn có tên gọi khác là dinh 3, dinh thự Bảo Đại được xây dựng từ năm 1933 đến năm 1938 thì hoàn thành. Dinh Bảo Đại được thiết kế theo kiến trúc Pháp, rộng 1000m vuông và được chia làm 2 tầng lầu với 26 căn phòng lớn nhỏ khác nhau. Phía sau Dinh 3 Đà Lạt là một vườn hoa thượng uyển mang phong cách châu Âu xinh đẹp và các lối đi nhỏ được lát đá trong vườn rất quý phái và sang trọng.
Một góc dinh Bảo Đại tại Đà Lạt.
Tầng 1 của dinh Bảo Đại Đà Lạt được sử dụng để làm nơi làm việc và tiếp khách của vua Bảo Đại, toàn bộ tầng 2 của dinh Bảo Đại được sử dụng làm nơi sinh hoạt và phòng riêng của các vị hoàng tử, công chúa, hoàng hậu Nam Phương và phòng riêng của vua Bảo Đại. Sau khi hoàng hậu Nam Phương về Huế sinh sống và sau đó sang Pháp vào năm 1949, vua Bảo Đại sống với người vợ kế khác tại dinh 3 Đà Lạt này.
Vua Bảo Đại sinh năm 1913, năm 9 tuổi ông sang Pháp du học và 4 năm sau vào năm ông 13 tuổi thì vua Khải Định mất, ông trở về nước thọ tang cha và chính thức thừa kế ngôi vị. Tuy nhiên ông giao lại toàn bộ quyền hành cho quan đại thần để tiếp tục sang Pháp du học, đến năm 1932 ông trở về nước và chính thức lên ngôi vua tại Huế. Năm 1934 ông kết hôn với người vợ đầu tiên là hoàng hậu Nam Phương, hai người có với nhau 5 người con chung gồm 2 hoàng tử và 3 công chúa. Năm 1945 sau khi cách mạng tháng 8 thành công, vua Bảo Đại tuyên chiếu thoái vị. Sau đó ông nhận lời mời của chủ tịch Hồ Chí Minh ông ra bắc làm cố vấn tối cao cho chính phủ lâm thời khoảng 3 tháng, nhân một chuyến ngoại giao sang Trung Quốc ông trốn sang Hương Cảng rồi sang Pháp. Năm 1949 người Pháp quay trở lại xâm lượt Việt Nam, người Pháp đưa vua Bảo Đại về nước làm quốc trưởng (Chức quốc trưởng thời đó tương đương chức tổng thống bây giờ). Sau khi người Pháp thất bại ở chiến tranh Việt Nam vào năm 1954 và sau cuộc bầu cử gian lận của Ngô Đình Diệm ông đã sang Pháp sống lưu vong và không bao giờ trở về Việt Nam nữa. Ông mất vào năm 1997, thọ 85 tuổi, trong suốt cuộc đời ông có tất cả là 8 người vợ và 13 người con, trong đó có 4 người vợ Việt, 3 người Pháp và 1 người Trung Quốc. Hiện nay những người con của ông đang ở Pháp, Ý, Mỹ và đều có gia đình riêng, trong đó có hoàng tử Bảo Ân người con trai chung của ông và thứ phi Phi Ánh đã tổ chức quyên góp tiền để xây dựng ngôi mộ cho ông tại nghĩa trang Pasy Paris nước Pháp.
Phòng làm việc của vua Bảo Đại tại dinh III
Sau khi ông sang Pháp vào năm 1954, dinh III được sử dụng làm nơi nghỉ mát cho tổng thống Ngô Đình Diệm tại Đà Lạt. Sau giải phóng dinh Bảo Đại được nhà nước quy hoạch, sửa chữa làm điểm tham quan cho du khách thập phương. Hiện nay Dinh 3 còn lưu giữ một số cổ vật cung đình, được triển lãm ở phía sau phòng làm việc của vua Bảo Đại. Giá vé tham quan dinh Bảo Đại hiện nay là 15 000đ/1 người lớn, trẻ em dưới 1m2 được miễn phí và cao 1m2 được tính giá bằng người lớn.
